by Nga Ho-Dac
Chúng ta vẫn thường được nghe là nên giải quyết vấn đề theo hướng win-win cho các vấn đề có liên quan đến ít nhất 2 bên. Win-win (hai bên cùng thắng) là phương pháp giải quyết vấn đề làm sao cho tất cả các bên đều đạt được điều mình mong muốn. Phương pháp này là có thật chứ không phải viễn tưởng. Ví dụ như trên bàn đàm phán hợp đồng, 1 bên muốn bán giá cao, 1 bên muốn mua giá thấp. Thoạt đầu, có vẻ như không thể nào có được giải pháp win-win. Nếu hai bên đều khăng khăng đòi điều mình muốn thì không thể có giải pháp win-win và điều tốt nhất họ có thể đạt được là gặp nhau đâu đó ở giữa, hay còn gọi là thỏa hiệp. Nhưng thỏa hiệp không phải là win-win. Thỏa hiệp là mỗi bên nhường 1 bước.
Để đạt được win-win, họ phải đi sâu hơn nữa vào bản chất vấn đề và mở rộng giải pháp ra ngoài vị trí đàm phán ban đầu. Như ví dụ ở trên, bên bán muốn bán giá cao vì muốn tối đa lợi nhuận. Bên mua muốn mua giá thấp vì muốn giảm thiểu chi phí. Nếu hai bên chịu ngồi xuống, tìm hiểu tình hình cả hai bên và thăm dò những giải pháp mở rộng, họ có thể tìm ra 1 giải pháp giúp bên bán tối đa lợi nhuận và bên mua giảm thiểu chi phí. Ví dụ như nếu bên mua không có tiền mặt mà phải vay tiền để mua trong khi bên bán đang có dư lượng tiền mặt lớn. Họ có thể mua bán giá cao, nhưng cho bên mua trả chậm. Nếu tính ra chênh lệch về giá thấp hơn chi phí vay tiền thì bên mua vẫn giảm thiểu được chi phí và bên bán vẫn tối đa được lợi nhuận. Đó là win-win.
Hoặc ngược lại, ví dụ như bên bán đang có 1 món nợ sắp tới hạn, nhiều khi bán với 1 giá thấp hơn nhưng nhận được tiền mặt ngay lập tức có thể mang lại lợi nhuận ròng cao hơn là bán giá cao nhưng nhận tiền chậm hơn vì tránh được chi phí vay thêm để trả nợ. Nếu lúc đó dư lượng tiền mặt bên mua nhiều thì chúng ta có giải pháp win-win bằng việc mua bán giá thấp nhưng thanh toán ngay bằng tiền mặt. Bên bán và bên mua đều đạt được điều họ muốn.
Như vậy, giải pháp win-win là có thể và đáng khuyến khích vì mang lại lợi ích cho cả hai. Tuy nhiên, giải pháp này chỉ khả thi khi có những điều kiện sau:
- Có một khía cạnh trong vấn đề mà 2 bên không có mâu thuẫn lợi ích. Như ví dụ ở trên, có 1 bên có dư lượng tiền mặt lớn, còn 1 bên thì cần tiền mặt.
- Để tìm ra khía cạnh này và khai thác nó để tìm ra giải pháp có lợi cho cả hai đòi hỏi hai bên phải cùng chia sẻ và nỗ lực làm việc chung với nhau. Nhiều khi điều này đỏi hỏi rất nhiều thời gian và sự cam kết của hai bên.
- Hai bên có niềm tin lẫn nhau là bên kia sẽ không sử dụng những gì mình chia sẻ để ăn gian hay xử ép mình. Nếu không có niềm tin này thì sẽ không ai dám chia sẻ sâu mà chỉ dừng lại ở những đòi hỏi bề mặt, làm cho không thể tìm ra được giải pháp win-win. Và đương nhiên niềm tin này chỉ có khi cả hai đều chưa bao giờ ăn gian hay xử ép người khác.
Như vậy win-win có phải là giải pháp tốt nhất không? Câu trả lời là không!
Please ‘like’ the Facebook page and select ‘get notifications’ under the ‘liked’ button or subscribe to the mailing list to receive notifications of new posts.