Chi tiết cụ thể nhỏ mà lớn

by Nga Ho-Dac

“Bữa nào đến nhà chơi nhé”
“Tối mai đến nhà chơi nhé”

Hai câu gần như giống nhau nhưng mà ý nghĩa thì hoàn toàn khác nhau. Một là lời nói xã giao, một là lời mời đến nhà chơi. Chi tiết cụ thể nhỏ xíu “tối mai” chính là yếu tố làm ra sự khác biệt lớn đó.

Tôi yêu tính cụ thể! Vì đó là sự khác biệt giữa những gì nghiêm túc (serious) với những gì hời hợt (superficial).

Khi hướng dẫn sinh viên viết bài, tôi rất khắc khe về chuyện này. Những kiểu viết như: “tình hình cạnh tranh gay gắt” … là không chấp nhận được. Thế nào người sinh viên đó cũng nhận được những câu hỏi: “cạnh tranh chiều dọc hay chiều ngang? cạnh tranh trên thị trường sản phẩm, lao động, hay tài chính? cạnh tranh trên phương diện nào: giá, chất lượng, dich vụ, …? thế nào là gay gắt? so sánh với cái gì để nói là gay gắt?” … và thường là cô/cậu sinh viên đó phải mất vài ngày để diễn giải lại cái câu “tình hình cạnh tranh gay gắt” đó bằng cả trang giấy. Và sau đó thế nào cũng có cái nhìn khác về vấn đề, rất khác.

Do đó, không nên dễ dãi phán xét chuyện gì đó một cách mơ hồ mà phải cụ thể. Khi cụ thể, cái nhìn sẽ rất khác.